Türklerde yerleşik kültürün doğuşu ve gelişmesi

[kobali]

Şehir ve ziraat bölgelerine doğru büyük kayma hareketleri:

Türklerin çıkış kaynağı nerelere dayanıyordu? Eskiden bir Türk kavmi var mı idi? Bu gibi sorular, şimdiye kadar yeterince, türlü fikir saptırmaları yapmak isteyenler için, güzel bir konu olmuştu ( Göçebe Türkler!). Ayrıca bu konuda tarih vesikalarını ( belge ) inceleyip değerlendirme yerine, hayal etme, bazı yazarlar için daha kolay bir iş haline gelmişti. Herkes, kendi isteğine veya kendi devletinin politikasına göre ( Avrupalıların Türklere sanal bakışı), bir çok tutarsız fikirler ileri sürecekti. Ama hiç kimse, tarih belgelerinin derinliklerine inerek hiçbir araştırma yapma zahmetine katlanmayacaktı! Böyle bir tutum, Türkleri tanıyanların yazmalarında olumsuz olarak yer almamıştır.

Yüksek kültürlerin kaynağı, hiç şüphe yok ki, şehir ve ziraat hayatıdır. Türkler, şehirler ve ziraat bölgeleri ile ne derece ilgilenmişti? Türk devletlerinde ve Ortaasyada, yüzyıllar boyunca, şehir ile büyük ziraat bölgelerini elden kaçırmamak için, büyük savaşlar verilmiştir. Adeta birkaç yıl ara ile, bu bölgeler sık sık el değiştirmiştir. Bu sonsuz mücadelelerin sebebi ne idi? Oluşların önemi ve gelişmesi, Hun tarihinde de, Göktürk tarihinde de, hep şehir ve ziraat bölgeleri üzerinde olmuştur. Anlaşmazlık ve savaşların ana sebepleri de, hep bu şehirler ile ziraat bölgelerini elden kaçırma korkusuna dayanıyordu. Elbette ki tarihimizin en eski vesikaları, az ve tam aydınlatıcı değildi. Türklerin şehir hayatı ile olan ilişkileri ise, kesin çizgileriyle belirtmek, günümüzde bile oldukça zordur. Fakat en azından, Türklerin şehirler ile ziraat bölgelerine karşı olan büyük ilgilerini, tarihi belgelerdeki oluşlara dayanarak bile olsa gösterebiliriz. Büyük halk kitleleri ile kavimlerin, belirli bir bölgede büyük yığınaklar yapmış olmaları, tarihi meydana getiren başlıca sebeplerden biri idi. Eski Anadolu'da bile, eğer Türk nüfusu çoğalmasa idi, elbetteki Osmanlı devleti doğamazdı. İşte bu görüşten hareket ederek, gerek Hun çağında ve gerekse Göktürk çağında, şehirler ile büyük ziraat bölgelerine doğru olan büyük nüfus kaymaları gözden kaçmaz.

devam edecek